Οι εμβληματικοί “Ανθρωποφύλακες” του Περικλή Κοροβέση, “ένα συγκλονιστικό βιβλίο και άριστο δείγμα λογοτεχνίας που θα έπρεπε να διδάσκεται στο λύκειο”, όπως υποστηρίζει
στην “Αυγή” ο ηθοποιός Πάνος Τζίνος που το κάνει θεατρική παράσταση με σκηνοθέτη τον Χάρη Γιουλάτο στο θέατρο “Βαφείο”, είναι έργο πολιτικής μαρτυρίας που αποτελεί την κατάθεση του συγγραφέα στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στη Διεθνή Αμνηστία για τους βασανισμούς που υπέστη κατά τη περίοδο της χούντας στο κολαστήριο της Μπουμπουλίνας.
* Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο σήμερα;
Οι “Ανθρωποφύλακες” του Περικλή Κοροβέση είναι έργο που με είχε συγκλονίσει από τα χρόνια της εφηβείας μου, όταν το είχα πρωτοδιαβάσει. Το ερέθισμα για να γίνει παράσταση άρχισε να ωριμάζει μέσα μου πριν μια δεκαετία όταν είχα δει την “Ψύχωση” της Σάρα Κέην με τη Ρούλα Πατεράκη στον εξώστη του θεάτρου ‘Χώρα’, ένα εξίσου σπουδαίο κείμενο, που θα το χαρακτήριζα τους “Ανθρωποφύλακες” του σήμερα. Τότε ήταν που σκέφτηκα ότι οι “Ανθρωποφύλακες” είναι πολιτικό έργο αντίστοιχης δυναμικής. Ένας επίσης βασικός λόγος επιλογής του συγκεκριμένου έργου είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά κάτι ιστορικά καταγεγραμμένο από την περίοδο της επταετίας όσον αφορά τις πολιτικές διώξεις, τους άγριους βασανισμούς και τους μηχανισμούς ελέγχου. Από την άλλη μεριά, το θέμα του δεν είναι ξένο με το παρόν, βασανιστήρια υπάρχουν και στις μέρες μας τόσο σε απολυταρχικά καθεστώτα όσο και σε δυτικά “πολιτισμένα” συστήματα, από τις φυλακές “σωφρονισμού” έως το Γκουαντάναμο. Επίσης θα έλεγα ότι το έργο αυτό λειτουργεί και ως αλληγορική προέκταση στο σήμερα, καθώς ο επιστημονικός βασανισμός και έλεγχος έχει επεκταθεί εντός των ορίων του πολιτισμένου κόσμου στις μάζες και η έννοια της δημοκρατίας έχει μετεξελιχθεί σε έναν τεχνοκρατικό φασισμό, σε μια σύγχρονη οικονομική δικτατορία.
* Πώς γίνεται θεατρική παράσταση ένα ακραίο σωματικό και ψυχικό βίωμα όπως τα βασανιστήρια;
Από την πρώτη στιγμή και για μένα και για τον σκηνοθέτη της παράστασης, τον Χάρη Γιουλάτο, δεν ήταν στόχος μας η αναπαράσταση των βασανιστηρίων. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση κινδυνεύεις να παγιδευτείς σε μια απλή παράθεση βίας. Θέλαμε να φωτίσουμε τον λόγο του συγγραφέα, που είναι ένα εξαιρετικό είδος πεζογραφίας με έντονα θεατρικά στοιχεία κατά τη γνώμη μας, όπου η βία και η συγκίνηση εναλλάσσεται αρκετές φορές με το χιούμορ. Θέλαμε να φωτίσουμε τον αγώνα ενός ανθρώπου να είναι πολίτης, όπως γράφει και ο ίδιος σε κάποιο επίμετρο του βιβλίου του, κάτι που συγχρόνως αναδεικνύεται σε πανανθρώπινη αξία. Επιλέξαμε να ερμηνευθεί το κείμενο ως μονόλογος, γιατί θέλουμε να διατηρήσουμε το στοιχείο της πολιτικής μαρτυρίας. Βασιζόμαστε λοιπόν στη διήγηση μέσα από μια ερμηνεία λόγου και σώματος εξαιρετικά απαιτητικών που προϋποθέτουν μεγάλες ψυχικές αντοχές. Ο Χάρης έχει ως στόχο να αναδείξει μια διακριτική κινηματογραφικότητα μέσα από τη σκηνοθεσία και να επιμείνει στην άμεση επικοινωνία του λόγου του συγγραφέα με το κοινό. Αυτό που μας ενδιέφερε ήταν η προέκταση των “Ανθρωποφυλάκων” της επταετίας στο παρόν.
* Η τελική επιλογή και έμπνευση δόθηκε από το ίδιο το κείμενο ή και την προσωπικότητα του συγγραφέα του;
Κι από τα δύο. Οι “Ανθρωποφύλακες” είναι συγκλονιστικό βιβλίο και συγχρόνως άριστο δείγμα λογοτεχνίας που θα έπρεπε να διδάσκεται στο λύκειο κατά τη γνώμη μου. Πρωτοδιάβασα αυτό το βιβλίο, όταν ήμουνα μαθητής στο λύκειο. Από τότε ακολουθώ τον συγγραφέα μέσα από τα γραπτά του, δεν χάνω την αρθρογραφία του και τον θεωρώ μια μεγάλη μορφή στα ελληνικά γράμματα και συγχρόνως έναν άνθρωπο που συνεχίζει να αντιστέκεται και ν’ αγωνίζεται.
* Μιλήσατε προσωπικά με τον συγγραφέα και κρατήσατε κάτι που σας καθοδηγεί στην παράσταση από αυτόν;
Συναντηθήκαμε κάποιες φορές και αυτό που κρατάω από τον Περικλή Κοροβέση είναι όταν κάποια στιγμή μάς είπε ότι η τέχνη και κυρίως το θέατρο είναι μια σημαντική πολιτική διέξοδος γιατί προϋποθέτει την αλήθεια και αυτό ακριβώς με καθοδηγεί στην παράσταση.
* Διακρίνεται μια πολιτική χροιά στην επιλογή των έργων που ανεβάζετε. Τι θέλετε να καταδείξετε με αυτό;
Μα το θέατρο είναι πολιτική πράξη. Στις μέρες μας είναι έγκλημα να εθελοτυφλούμε σε αυτό που γίνεται γύρω μας. Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ανοιχτός στα ερεθίσματα, φορέας έκφρασης της αλήθειας. Να αγγίζει το σκοτάδι, κάτι που δεν μπορούν να κάνουν όλοι οι άνθρωποι και να το φωτίσει μετατρέποντάς το σε αναγέννηση και πολιτισμό.
Info
“Ανθρωποφύλακες” του Περικλή Κοροβέση
Θέατρο “Βαφείο”, Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός
Από Τετάρτη 6 Μαΐου στις 9.00 μ.μ.
Μανια Ζούση
Πηγή: Αυγή
