Με μια εισαγωγή εμπνευσμένη από την Θεογονία του Ησιόδου, που ο Γιώργος Μπλάνας έγραψε με σκοπό την ομαλότερη ένταξη του κοινού στην παράσταση του “Προμηθέα”, όπως εξηγεί στο artplay.gr ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου
“εισέρχονται στην σκηνή τρεις άνθρωποι που αναρωτιούνται για όλα, θυμίζοντας μπεκετικούς κλόουν!”. Ο Φιλίππογλου λίγο πριν την πρεμιέρα του “Προμηθέα” στις 17 Ιουλίου στο Θέατρο της Δωδώνης που ανοίγει για πρώτη φορά, μιλά με ενθουσιασμό και πάθος για τον τραγικό αυτόν ήρωα, που εμπνευσμένος από μια “πολύ ισχυρή εικόνα του Γκουαντάναμο, θα εμφανιστεί στην σκηνή με αλυσίδες στα χέρια και στα πόδια και έχοντας όπως και αυτός κουκούλα στο κεφάλι του”!
“Ο Προμηθέας είναι μια αρχετυπική, τεράστια φιγούρα. Φιλάνθρωπος και συμπονετικός για το γένος των ανθρώπων. Αρνειται να συμφωνήσει με την απόφαση του Δία, ο οποίος θέλει να εξαφανίσει το ανθρώπινο γένος, πιστεύοντας πως δεν μπορείς να ηγείσαι μιας καινούριας εξουσίας με μια γενοκτονία, την οποία ο ίδιος θεωρεί απαράδεκτη. Επειδή λοιπόν δεν μπορεί να πολεμήσει με τον Δία, χαρίζει στους ανθρώπους την φωτιά. Και άμα δίνεις την φωτιά προσφέρεις την επιθυμία, τον πόθο, την γνώση, την σκέψη. Έτσι ο άνθρωπος αναπτύσσεται, μαθαίνει τί σημαίνει βούληση, επιβίωση και για πρώτη φορά κοιτά ψηλά στον ουρανό. Άλλωστε άνθρωπος σημαίνει αυτός που κοιτάει ψηλά. Και διαπιστώνει την πραγματικότητά του, την καθετότητά του σε σχέση με τον ουρανό και την γη, την ύπαρξή του.
Ο Προμηθέας είναι η πιο στατική τραγωδία που γράφτηκε ποτέ, καθώς έχουμε έναν άνθρωπο δεμένο πάνω στο βράχο. Προσωπικά έχω κάτι περίεργο με τον εγκλωβισμό, ίσως γιατί έκανα πάνω από 24 ώρες να γεννηθώ! Έφαγα δηλαδή πολύ εγκλωβισμό μέχρι να βγω στην ζωή! Αυτή η τεράστια στατικότητα προσεγγίζεται με την ίδια ανάγκη που υπήρχε στον Φιλοκτήτη. Πρέπει να δούμε αυτόν τον παράλογο εγκλωβισμό του Προμηθέα. Έχω μια φωτογραφία με μια πολύ ισχυρή εικόνα από το Γκουαντάναμο, κάποιος που φοράει αλυσίδες στα χέρια και στα πόδια και έχει κουκούλα στο κεφάλι. Ίσως έτσι να είναι ο Προμηθέας. Και μια άλλη φωτογραφία που με συγκινεί πολύ αφορά έναν Ιρακινό κρατούμενο μέσα από συρματοπλέγματα, να φοράει επίσης κουκούλα, κάτι φτηνές σαγιονάρες και να κρατά στην αγκαλιά τον τρίχρονο γιο του. Αυτό με πληγώνει βαθιά. Μπορεί και να το χρησιμοποιήσω.
Έχω στα χέρια μου την εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα. Δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα ανεβάσω αρχαία ελληνική τραγωδία χωρίς τον Μπλάνα. Έλυσα το θέμα της στατικότητας με τις Ωκεανίδες, που στην ουσία δεν είναι πλάσματα του νερού αλλά του αέρα! Ζουν από σπηλιά σε σπηλιά και πετάνε από μέρος σε μέρος. Έρχονται με φτερωτά άρματα όπως και ο Ωκεανός και φέρουν μια αίσθηση της ελευθερίας και του αέρα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα τοπίο που κινείται! Σε κάθε τραγωδία υπάρχει ένα συγκεκριμένο σημείο, που μοιάζει να είναι σαν το όνειρο του ήρωα, όπου εκείνος είναι μόνος με τους θεατές. Εκεί παγώνουν τα πάντα. Εκεί μπορεί και να ξεκολλήσει από τον βράχο του και να προχωρήσει σε έναν ου τόπο. Στη συνέχεια μπορεί να ξαναγυρίσει στον βράχο του, δηλαδή στην πραγματικότητα. Στο παρόν της τραγωδίας. Δεν αισθάνομαι πια εγκλωβισμένος από τον εγκλωβισμό του. Ίσα ίσα που αισθάνομαι πως αυτός ο εγκλωβισμός είναι πάρα πολύ ποιητικός. Σε αυτήν την τραγωδία δεν υπάρχει ούτε ένας θνητός. Είναι όλοι θεοί εκτός από την Ιώ, θνητή που κάνει ένα επικό ταξίδι για να φτάσει στην Αίγυπτο. Μια δομή αρχαική που δεν έχει καμία σχέση με τις άλλες τραγωδίες. Έχουμε μια κεντρική φιγούρα και έναν χορό που συμπάσχει με τα πάθη του και ήρωες όπως ο Ωκεανός, η Ιώ, ο Ερμής κλπ. Και την ανάπτυξη του λόγου και της διάνοιας και των συναισθημάτων του Προμηθέα. Ο χορός αναδεικνύεται σε πολύ σημαντικό στοιχείο σε αυτήν την τραγωδία, αποτελείται από όλους τους ηθοποιούς και έξι επαγγελματίες χορεύτριες, πολύ εκπαιδευμένος χορός που δημιουργεί υπέροχες εικόνες παράξενων πλασμάτων”.
Μάνια Ζούση
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Κίνηση-καλλιτεχνική συνεργασία: Φρόσω Κορρού
Σκηνικά-κοστούμια: Kenny MacLellan
Μουσική: Lost Bodies
Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτις: Εριφύλη Στεφανίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Σερεμέτη
Διανομή :
Προμηθέας: Τάσος Νούσιας
Ήφαιστος, Ωκεανός: Γεράσιμος Γεννατάς
Κράτος, Ερμής: Δημήτρης Κουρούμπαλης
Ιώ: Marlene Kaminski
Κορυφαία χορού: Αικατερίνη Λούρα
Χορός: Ίριδα Μάρα
Δέσποινα Λαγουδάκη
Χριστίνα Μπίτου
Βιβή Μπουτάτη
Πηνελόπη Μωρούτ
Νατάσα Σαραντοπούλου
Στο χορό συμμετέχει όλος ο θίασος
Παραγωγή: Μαροσούλης Δ. Θεόδωρος
