Θέατρο

Η Μαρίκα σε δέκα εικόνες

Με αφορμή την σπουδαία ερμηνεύτρια Μαρίκα Παπαγκίκα, μια μυθική μορφή για τον ελληνισμό της Αμερικής, η οποία μεσουράνησε τα χρόνια πριν το μεγάλο κραχ του ‘ 29 , ο συγγραφέας Νίκος Σταματιάδης γράφει ένα σύγχρονο θεατρικό έργο όπου τρεις ηθοποιοί

σε μια σκληρή εποχή όπως η σημερινή, αναζητούν τις χαραμάδες που θα φωτίσουν τις δικές τους ζωές. Το Marika΄s, ανεβαίνει στις 26 Μαρτίου στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη, έρευνα Ελίτας Κουνάδη, μουσική Νίκου Κυπουργού, Video art Αναστάση Σαρακατσάνου και πρωταγωνιστές τους Ελίτα Κουνάδη, Γιώργο Μακρή και Αντώνη Φραγκάκη.

Για την περιπέτεια αυτού του μεγάλου και συναρπαστικού ταξιδιού που αρχίζει αρκετά χρόνια πριν στο πατρικό σπίτι της Ελίτας και που μετά από έναν μεγάλο κύκλο έρευνας, άπειρων γοητευτικών συζητήσεων και κυρίως πείσματος, ζωντανεύει στην σκηνή, η ηθοποιός γράφει στο artplay. gr.
Εικόνα 1:
Χρόνος απροσδιόριστος. Σίγουρα είμαι μικροσκοπική και το πικάπ πολυυυυυυυυυ ψηλό. O μπαμπάς βάζει κάτι πολύ περίεργες μουσικές που στην αρχή σαν να κλαίνε και στο τέλος χορεύουν. Πρώτη γνωριμία με τους αμανέδες. Σμυρνέικο Μινόρε.

Εικόνα 2:
Χριστούγεννα 2010 με τον Νίκο Σ. στο σπίτι του μπαμπά. Έχει μαγειρέψει και πάλι τα μαγικά του φαγητά και μας λέει φοβερές ιστορίες από το χρονοντούλαπο. Πρόσωπο αναφοράς η κυρία Κούλα, τραγουδίστρια της Αμερικής, τα χρόνια τα παλιά… O Νίκος Σ. εντυπωσιάζεται με τη μετανάστρια που άνοιξε δική της δισκογραφική εταιρία.

Εικόνα 3:
Άνοιξη-Καλοκαίρι 2011. Διαδρομές νυχτερινές με τον Νίκο Σ. στην Πατησίων με τα πόδια. Η κυρία Κούλα τον έχει εμπνεύσει για ένα μονόλογο-παραγγελία που του ζητήθηκε. Μετατοπίζω το ενδιαφέρον του στη Μαρίκα Παπαγκίκα. Εντυπωσιάζεται με τη μετανάστρια-soprano που ηχογραφεί τον έναν δίσκο πίσω απ’ τον άλλο και ανοίγει ελληνικό καφέ-αμάν-καμπαρέ στη Νέα Υόρκη, τα χρόνια τα παλιά…

Ο συγγραφέαςΟ συγγραφέας Νίκος Σταματιάδης

 

Εικόνα 4:
Αύγουστος 2011. Λαμβάνω ένα mail από τον Νίκο Σ. Ένα θεατρικό έργο. MARIKA’S. Ενθουσιάζομαι, το στέλνω σε φίλους ηθοποιούς και σκηνοθέτες για να τους συστήσω τον φίλο μου και τη γραφή του. Προτάσεις για πιθανές διανομές, ιδέες, συζητήσεις, κάποιες αναγνώσεις. Τελικά μπαίνει στο συρτάρι. Η Μαρίκα μας έχει γοητεύσει όμως. Αρχίζουμε να ψάχνουμε κι άλλες πληροφορίες, δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα. Από πού να πιάσω το νήμα ένα αιώνα μετά;

Κώστας & Μαρίκα Παπαγκίκα ΑΜΚώστας και Μαρίκα Παπαγκίκα

 

Εικόνα 5:
Θεσσαλονίκη, Χριστούγεννα 2011. Παίζουμε το Αμάν Αμήν, στο ΚΘΒΕ. Η Μαρίκα με απασχολεί. Μια μέρα την αναφέρω σε κάποιους μουσικούς. Πετάγεται το ένα μπουζούκι, ο Γιώργος Ν.:
-Η Παπαγκίκα; Ε, απ’ το χωριό μου, το Μαρτίνο ήταν ο Κώστας, ο άντρας της. Ξέρω και τα εγγόνια του. Του αδελφού του, δηλαδή. Κάθε μέρα τους βλέπω, περνάω απ’ το μαγαζί. Νομίζω έχουν και κάτι γράμματα.
Άφωνη.

Εικόνα 6:
Αθήνα, 3 Μαρτίου 2012, στο καφέ του Ακροπόλ, πριν την παράσταση, με Νίκο Σ. και Γιώργο Ν. συναντάμε την Κατερίνα Παπαγκίκα, εγγονή του αδελφού του, Λεωνίδα. Έχει φέρει δύο άγνωστες φωτογραφίες της Μαρίκας με τον Κώστα, τον οποίο βλέπουμε για πρώτη φορά. Η συγκίνηση είναι μεγάλη. Μας δείχνει τα δύο μοναδικά γράμματα που έχουν βρεθεί, γραμμένα το ’41 από κοινού με τον Κώστα. Με δάκρυα στα μάτια διαβάζουμε:
Αγαπητέ μου Ιωάνη να ήξευρες τί περιφάνεια που την έχω που είσε αεροπόρος δεν φαντάζεσε όλλο σε καμαρώνο με τη φωτογραφία σου να είσαι γαινέος ατρόμητος σαν γνήσιος Έλλην μήν σε τρομάζει τίποτα η φυλή μας δεν ανέχεται δουλεία θέλει λευτεργιά αλλά καλλά τους διορθένετε αυτούς του κυρίους Ιταλλούς πέρνουν καλλό μάθιμα έτερον δεν έχω σε φυλώ γλυκά και την ευχή μου να έχης
η αγαπώσα σε θεία σου
Μαρίκα

Εικόνα 7:
Κλήση στο κινητό μου. Κοιτάζω: Παπαγκίκα. Μου φαίνεται κάτι μεταξύ αστείου και απίστευτου.
Κ: Γράψε το σταθερό μου στην Αθήνα, 210 25…
Ε: Τι εννοείς 25… από 25 αρχίζει και το δικό μου, που μένεις; Μένουμε σχεδόν δίπλα. Είμαι σίγουρη πια ότι υπάρχουν κι άλλα γράμματα κι άλλοι συγγενείς, από τη δική της οικογένεια. Αποφασίζω να ψάξω. Η Άνοιξη προχωράει και εγώ ξημερώνομαι στο internet. Το πρωί έρευνα σε διάφορα αρχεία. Διασταυρώσεις ονομάτων. Τηλέφωνα από τον τηλεφωνικό κατάλογο σε πιθανούς συγγενείς. Βρίσκω τυχαία στο Facebook τον Ian Νagoski, που έχει κάνει τη μεγαλύτερη έρευνα πάνω στη Μαρίκα συναντώντας την κι αυτός εντελώς τυχαία όπως ακριβώς ο Μάρκος στο ΜARIKA’S. Ανταλλάσουμε πληροφορίες. Παράλληλα απομαγνητοφωνήσεις του αιωνόβιου ρεμπέτη Γιώργου Κατσαρού, μπας και τσιμπήσω καμιά πληροφορία για τα χρόνια τα παλιά, που βαριά φορτία φεύγαν για την Αμέρικα. Κράχ, Depression, President Hoover, Παραγκουπόλεις ή Hoovervills, Al Capone, Μαρίκα. Ναι! Την ήξερε! Βουτιά στο χρονοντούλαπο.

Εικόνα 8:
Καλοκαίρι 2012. Βγαίνει το βιβλίο αφιέρωμα στη Μαρίκα. Συνεισφέρω με ό,τι καινούργιο στοιχείο έχω μέχρι στιγμής. Ταξίδι στη Σμύρνη με τους αγαπημένους Νίκο Σ. και Κρίστυ Κ. Ψάχνοντας τα ίχνη. Της Μαρίκας και τα δικά μας. Τελευταίο βράδυ στην προκυμαία της Σμύρνης καθισμένοι και οι τρεις με τα πόδια σχεδόν στο νερό, κοιτάζουμε αυτό που θα έβλεπαν όλοι εκείνοι το ’22, ενενήντα χρόνια πριν. Το mp3 παίζει το Σμυρνέικο Μινόρε. Γεια σου Σμύρνη όμορφη. Γεια σου!

Εικόνα 9:
Σούνιο, Δεκαπενταύγουστος 2013. Η κρίση έχει δείξει τα δόντια της για καλά. Και τα ίχνη της επάνω μας. Με τον Νίκο Σ. ξαναβγάζουμε το έργο από το συρτάρι, συζητήσεις, ώρες, ξενύχτια, τσιγάρα, καινούργιες ιδέες. Του δίνω το υλικό από τις απομαγνητοφωνήσεις του Κατσαρού. Με τρόπο μαγικό ενσωματώνει πραγματικά του λόγια στον λόγο της Μαρίκας. Δίνει φωνή στη Μαρίκα και πρόσωπο στον Κατσαρό. Υπέροχος! Παρ’ όλη μας την αγάπη και τη φροντίδα, το έργο ξαναμπαίνει στο συρτάρι. Δε μας σηκώνει ο τόπος. Ώρα να φεύγουμε.

Εικόνα 10:
Ιανουάριος 2015. Με τον Παντελή Δ. επιστρέφουμε, από το μεγάλο ταξίδι του Mataroa στο Παρίσι. Τελευταίος σταθμός, Ρώμη. Και τώρα; Η επιθυμία να ξαναδουλέψουμε είναι πολύ έντονη. Του στέλνω το MARIKA’S. Συγκινείται. «Θέλω να το κάνουμε». Πάμε πάλι! Το Θέατρο του Νέου Κόσμου είναι αυτονόητα η Στέγη μας.

Ο σκηνοθέτηςΟ σκηνοθέτης Παντελής Δεντάκης

Ο Γιώργος Μ., χρόνια φίλος μας, μαζί τώρα και στον Γαλιλαίο, είναι ασυζητητί ο Ευδοξίας.

Ο Ευδοξίας (2)Γιώργος Μακρής

Ο Αντώνης Φ. ξέρει την ιστορία του έργου από την αρχή, από τις πρώτες αναγνώσεις. Είναι δικαιωματικά ο Μάρκος.

Ο Μάρκος (2)Αντώνης Φραγκάκης

 

Ο Αναστάσης Σ., ο αυτονόητος ταχυδακτυλουργός της εικόνας.

Ο video-artistΑναστάσης Σαρακατσάνος

 

Ο Νίκος Κ., συνοδοιπόρος ακριβός από το Mataroa, ο μάγος που θα ενώσει μουσικά τα θραύσματα της Μαρίκας, την Δύση και την Ανατολή του Σμυρνέικου Μινόρε, καταργώντας τον χρόνο και τον χώρο.

Ο μουσικόςΝίκος Κυπουργός

 

Επιτέλους, οι κρίκοι κούμπωσαν.

Καλό μας ταξίδι!

Υ.Γ. Δεν ξέρω αν τελικά θα βρεθούν άλλα γράμματα, δεν ξέρω πώς θα είναι η παράσταση, δεν ξέρω αν θα συμπληρωθεί το παζλ της ζωής της Μαρίκας και όλων αυτών των σπουδαίων ανθρώπων που τους πέταξε έξω η εποχή τους και δεν φρόντισε να τους διασώσει καμία επίσημη Ιστορία. Ξέρω όμως πια, ότι η έρευνα, παρά την γοητεία της, είναι μια τρομερά δύσκολη υπόθεση με χιλιάδες εμπόδια μέχρι να καταφέρεις να ανακαλύψεις μια ελάχιστη καινούργια πληροφορία. Πόσω μάλλον όταν γυρίζεις πίσω έναν αιώνα, και έρχεσαι αντιμέτωπος με κύματα μεταναστεύσεων, κατεστραμμένες πόλεις, εξαφανισμένες οικογένειες, φθίνουσες κοινότητες, χαμένα (και καμμένα) αρχεία, και όλα αυτά, τέλος πάντων, για τα οποία φροντίζει σίγουρα η επίσημη Ιστορία. Χαίρομαι, λοιπόν, αν μπορούμε εμείς, η επόμενη γενιά, να συνεχίσουμε αυτό που ο Παναγιώτης Κ. και κάποιοι άλλοι παλαβοί ξεκίνησαν την εποχή που δεν υπήρχε τo internet ούτε ως σκέψη. Και κυρίως χαίρομαι γιατί είναι ακόμα ένα υπέροχο ταξίδι, με σπουδαίες συναντήσεις… που ευτυχώς συνεχίζεται…

Ελίτα Κουνάδη